زردی نوزاد چیست ؟
زردی نوزاد به معنی زرد شدن پوست و چشمان نوزاد است. زردی نوزاد بسیار شایع است و ممکن است زمانی رخ دهد که کودکان سطح بالایی از بیلی روبین دارند. بیلی روبین رنگدانه ای زرد است که هنگام تجزیه طبیعی سلول های قرمز خون ایجاد می شود.
در نوزادان بزرگتر و بزرگسالان ، کبد بیلی روبین را تجزیه می کند و سپس آن را از طریق دستگاه گوارش دفع می کند. با این حال ، کبد هنوز در حال رشد و تکامل نوزاد ممکن است به اندازه کافی بالغ نباشد تا بیلی روبین را حذف کند.
خبر خوب این است که در اکثر موارد ، زردی نوزاد تازه متولد شده با رشد کبد کودک و شروع تغذیه ، خود به خود از بین می رود که به دفع بیلی روبین از بدن کمک می کند.
در بیشتر موارد ، زردی طی 2 تا 3 هفته از بین می رود. زردی که بیش از 3 هفته ادامه یابد ممکن است علامت یک بیماری زمینه ای باشد.
علاوه بر این ، مقادیر زیاد بیلی روبین می تواند کودک را در معرض خطر ناشنوایی ، فلج مغزی یا سایر اشکال آسیب مغزی قرار دهد.
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کند که همه نوزادان تازه متولد شده قبل از ترخیص از بیمارستان و هنگامی که کودک بین 3 تا 5 روزه است از نظر زردی مورد معاینه قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: ویزیت متخصص اطفال در منزل
علت زردی نوزاد
نوزادانی که بیشترین خطر ابتلا به زردی نوزاد را دارند شامل گروه های زیر هستند:
- نوزادان نارس (نوزادانی که قبل از هفته 37 بارداری متولد شده اند)
- نوزادانی که به اندازه کافی شیر مادر یا شیرخشک دریافت نمی کنند یا به این دلیل که مشکل در تغذیه دارند یا به دلیل اینکه شیر مادر هنوز آماده ترشح نشده است.
- نوزادانی که گروه خونی آنها با گروه خونی مادرشان سازگار نیست.
نوزادی که گروه خونی وی با مادرش سازگار نیست ، ممکن است دچار انباشت آنتی بادی هایی شود که می توانند گلبول های قرمز خون را از بین ببرند و باعث افزایش ناگهانی سطح بیلی روبین شوند.
سایر دلایل زردی نوزادان عبارتند از:
- کبودی هنگام تولد یا خونریزی های داخلی دیگر
- مشکلات کبدی
- عفونت
- کمبود آنزیم
- ناهنجاری در گلبول های قرمز کودک
علائم زردی نوزاد
اولین علامت زردی نوزاد، زرد شدن پوست و چشم ها است. این زرد شدن ممکن است بعد از 2 تا 4 روز بعد از زایمان شروع شود. این مشکل ابتدا از صورت شروع می شود و سپس به سمت دیگر نقاط بدن شیوع پیدا می کند. سطح بیلی روبین در 3 الی 7 روز بعد از زایمان به اوج خود می رسد. اگر فشار دادن آرام پوست کودک به زردی آن قسمت منجر شود، به احتمال زیاد یکی از علائم زردی است.
زمان مراجعه به پزشک
بیشتر موارد زردی طبیعی است ، اما گاهی اوقات زردی می تواند یک بیماری زمینه ای را نشان دهد. زردی شدید همچنین خطر ورود بیلی روبین به مغز را افزایش می دهد که می تواند باعث آسیب دائمی مغز شود.
در صورت مشاهده علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- زردی گسترش پیدا می کند و یا شدیدتر می شود
- تب کودک به بالای 38 درجه برسد
- زردی پوست نوزاد عمیق تر می شود
- نوزاد به خوبی تغذیه نمی شود، بی حال و ظعیف به نظر می رسد و با صدای بلند گریه می کند.
تشخیص زردی نوزاد
بیشتر مادران و نوزادان 72 ساعت بعد از زایمان از بیمارستان مرخص می شوند. بسیار مهم است که والدین به بین 3 تا 7 روز بعد از تولد سطح بیلی روبین خون نوزاد را اندازه گیری کنند.
زردی پوست صورت نوزاد بیانگر این است که نوزاد به زردی و یا یرقان مبتلا است اما برای تعیین شدت بیماری انجام آزمایش های بیشتری نیاز است.
نوزادانی که در 24 ساعت اول تولد دچار زردی می شوند باید فورا سطح بیلی روبین آنها اندازه گیری شود، چه از طریق تست پوستی و یا آزمایش خون.
آزمایش های اضافی ممکن است به منظور تشخیص اینکه آیا بیماری بر اثر یک بیماری زمینه ای است یا خیر مورد نیاز باشد. این آزمایش ها ممکن است شامل آزمایش CBC، گروه خونی و ناسازگاری Rh باشد. علاوه بر این تست کومبس نیز ممکن است در برخی مواقع تجویز شود.
درمان زردی نوزاد
زردی خفیف معمولاً با بالغ شدن کبد کودک به خودی خود برطرف می شود. تغذیه مکرر (بین 8 تا 12 بار در روز) به نوزادان کمک می کند تا بیلی روبین را از بدن خود دفع کنند.
زردی شدیدتر ممکن است به سایر روش درمانی نیاز داشته باشد. فتوتراپی یک روش متداول و بسیار موثر در درمان است که از نور برای تجزیه بیلی روبین در بدن کودک استفاده می کند.
در فتوتراپی ، کودک روی تخت مخصوص زیر نور طیف آبی قرار می گیرد در حالی که فقط پوشک و عینک محافظ مخصوص دارد. یک پتو فیبر نوری نیز ممکن است در زیر کودک قرار گیرد.
در موارد بسیار شدید ، ممکن است انتقال خون ضروری باشد که در آن کودک مقادیر کمی خون از اهدا کننده یا بانک خون دریافت می کند.
این کار خون آسیب دیده کودک را با سلول های قرمز سالم جایگزین می کند. این امر همچنین باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز کودک و کاهش سطح بیلی روبین می شود.
پیشگیری از زردی نوزاد
هیچ راه واقعی و قطعی برای جلوگیری از زردی نوزاد وجود ندارد. در دوران بارداری می توانید گروه خونی خود را آزمایش کنید.
پس از تولد ، در صورت لزوم ، گروه خونی کودک آزمایش می شود تا احتمال ناسازگاری گروه خونی که منجر به زردی نوزاد می شود را مشخص کند. اگر کودک شما زردی داشته باشد ، روشهایی وجود دارد که می توانید از شدیدتر شدن آن جلوگیری کنید:
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما از طریق شیر مادر تغذیه کافی دارد. تغذیه کودک 8 تا 12 بار در روز در چند روز اول ، کمبود آب در بدن کودک را رفع می کند که به بیلی روبین کمک می کند تا با سرعت بیشتری از بدن دفع شود.
- اگر به نوزاد خود شیر نمی دهید ، برای هفته اول هر 2 تا 3 ساعت 1 تا 2 اونس شیرخشک به کودک بدهید. نوزادان نارس یا کوچکتر ممکن است مقادیر کمتری شیرخشک مصرف کنند. اگر نگران هستید که کودک شما شیر خشک کم یا بیش از حد مصرف می کند یا حداقل 8 بار در 24 ساعت غذا نمی دهد ، با پزشک خود صحبت کنید.
کودک خود را با دقت در پنج روز اول زندگی از نظر علائم زردی مانند زردی پوست و چشم کنترل کنید. در صورت مشاهده علائم زردی در کودک ، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.