همه چیز در مورد سرطان پروستات

سرطان پروستات چیست؟

سرطان پروستات یک بیماری خطرناک است که سالانه هزاران مرد را در سنین میانسالی یا سالمندی درگیر می کند. حدود 60 درصد موارد سرطان پروستات در مردان بالاتر از 65 سال رخ می دهد.

پروستات یک غده کوچک است که در پایین شکم مردان یافت می شود. در زیر مثانه و اطراف مجرای ادرار قرار دارد. پروستات توسط هورمون تستوسترون تنظیم می شود و مایع منی تولید می کند که به آن اسپرم نیز گفته می شود. منی ماده حاوی اسپرم است که در حین انزال از مجرای ادرار خارج می شود.

وقتی رشد غیر طبیعی و بدخیم سلول ها - که تومور نامیده می شود - در پروستات تشکیل شود، به آن سرطان پروستات می گویند. این سرطان می تواند به مناطق دیگر بدن گسترش یابد. در این موارد، از آنجا که سرطان از سلول های پروستات ایجاد شده است، هنوز سرطان پروستات نامیده می شود.

سرطان پروستات دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان است.

انواع سرطان پروستات

بیشتر موارد سرطان پروستات نوعی سرطان است که آدنوکارسینوما نامیده می شود. آدنوکارسینوما یک نوع سرطان است که در بافت غده مانند غده پروستات رشد می کند.

سرطان پروستات نیز براساس سرعت رشد آن دسته بندی می شود که دو نوع رشد وجود دارد:

• تهاجمی، یا رشد سریع
• غیرتهاجمی، یا رشد آهسته

در سرطان غیر تهاجمی پروستات، تومور یا رشد نمی کند یا با گذشت زمان رشد بسیار کمی می کند. در سرطان پروستات تهاجمی، تومور ممکن است به سرعت رشد کند و به مناطق دیگر بدن، مانند استخوان ها گسترش یابد.

علل و عوامل خطر سرطان پروستات

هیچ علت شناخته شده ای برای سرطان پروستات وجود ندارد؛ مانند همه سرطان ها، ممکن است توسط بسیاری از موارد از جمله سابقه خانوادگی یا قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی ایجاد شود. عامل تحریک کننده هرچه باشد، منجر به جهش سلولی و رشد کنترل نشده سلول در پروستات می شود.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟

در حالی که سرطان پروستات در همه مردان ممکن است رخ دهد، عوامل خاصی خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند. این عوامل خطر عبارتند از:

• افزایش سن
• سابقه خانوادگی سرطان پروستات
• قومیت ها یا نژادهای خاص - به عنوان مثال، آفریقایی تبار ها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات هستند
• چاقی
• تغییرات ژنتیکی

محل زندگی نیز می تواند در خطر ابتلا به سرطان پروستات نقش داشته باشد.

سن سرطان پروستات

همانطور که در بالا نیز ذکر شد، سن یکی از عوامل اصلی ابتلا به سرطان پروستات است. این بیماری اغلب در مردان بالاتر از 65 سال رخ می دهد. این بیماری در حدود 1 نفر از هر 14 مرد در سنین 60 تا 69 سال را درگیر می کند.

علائم سرطان پروستات

برخی از انواع سرطان پروستات غیرتهاجمی هستند، بنابراین ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند. با این حال، سرطان پیشرفته پروستات اغلب علائم ایجاد می کند.

اگر علائم و نشانه های زیر را دارید در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرید. برخی از علائم سرطان پروستات می تواند توسط سایر بیماری ها ایجاد شود، بنابراین برای تشخیص دقیق نیاز به معاینه دارید. پزشکان می توانند اطمینان حاصل کنند که تشخیص و درمان صحیحی دریافت کرده اید یا خیر.

علائم سرطان پروستات می تواند شامل مشکلات ادراری، مشکلات جنسی و درد و بی حسی باشد.

مشکلات ادراری

مشکلات ادراری یک علامت رایج در سرطان پروستات است زیرا پروستات در زیر مثانه قرار دارد و مجرای ادرار را احاطه می کند. به دلیل محل قرارگیری آن، اگر توموری روی پروستات رشد کند، می تواند به مثانه یا مجرای ادرار فشار وارد کند و مشکلاتی ایجاد کند.

مشکلات ادراری می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تکرر ادرار
• کند تر شدن جریان ادرار
• خونریزی هنگام ادرار (هماچوری)

مشکلات جنسی

اختلال نعوظ ممکن است یکی از علائم سرطان پروستات باشد. این مشکل که ناتوانی جنسی نیز نامیده می شود باعث می شود نتوانید نعوظ داشته باشید و آن را حفظ کنید. وجود خون در منی بعد از انزال نیز می تواند از علائم سرطان پروستات باشد.

درد و بی حسی

سرطان متاستاتیک سرطانی است که از محل شروع به سایر مناطق بدن گسترش یافته است. وقتی سرطان پروستات متاستاز می کند، اغلب به استخوان ها سرایت می کند که می تواند باعث درد در مناطق زیر شود:

• لگن
• پشت
• سینه

اگر سرطان به نخاع گسترش یابد، ممکن است توانایی احساس در پاها و مثانه را از دست بدهید.

علائم اولیه سرطان پروستات

در حالی که هر یک از علائم فوق می تواند اولین نشانه شما در ابتلا به سرطان پروستات باشد، علائم ادراری پیش از سایر علائم ظاهر می شوند.

به خاطر داشته باشید که بیشتر این علائم می توانند به دلیل سایر بیماری های غیر سرطانی نیز ایجاد شوند. این بیماری ها شامل هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) و پروستاتیت است.

بنابراین گرچه مهم است که علائم احتمالی خود را بررسی کنید اما به یاد داشته باشید که احتمال اینکه به علت سرطان نباشند نیز وجود دارد.

علاوه بر این هیچ یک از این شرایط باعث نمی شود که خون در ادرار ظاهر شود. اگر این علامت را داشتید سریعاً با پزشک تماس بگیرید.

وجود خون در ادرار ممکن است به دلیل دیگری جز سرطان باشد، اما بهتر است هرچه سریعتر تشخیص داده شود.

غربالگری و تشخیص سرطان پروستات

غربالگری سرطان پروستات اغلب به ترجیحات شخصی فرد بستگی دارد. دلیل اصلی این امر این است که بیشتر سرطان های پروستات به آرامی رشد می کنند و هیچ مشکلی در سلامتی ایجاد نمی کنند.

همچنین نتایج حاصل از آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) می تواند بخشی از غربالگری باشد، ممکن است منجر به تشخیص نادرست سرطان شود. به هر دوی این دلایل، غربالگری می تواند باعث نگرانی و درمان غیرضروری شود.

توصیه های غربالگری

توصیه می شود که در طول یک معاینه سالانه، پزشکان با افراد در سنین خاصی در مورد جوانب مثبت و منفی غربالگری سرطان پروستات صحبت کنند. این توصیه ها به شکل زیر هستند:

• 40 سالگی: در مردان در معرض ریسک بالا، مانند کسانی که بیش از یکی از بستگان درجه یک آنها - پدر، برادر یا پسر - در سن کمتر از 65 سال به سرطان پروستات مبتلا بوده است.
• 45 سالگی: برای مردان در معرض خطر، مانند مردان آمریکایی آفریقایی تبار و مردانی که دارای خویشاوند درجه یک مبتلا به سرطان پروستات در سن پایین تر از 65 سال هستند
• 50 سالگی: برای مردانی که به طور متوسط ​​در معرض خطر سرطان پروستات هستند و انتظار می رود حداقل 10 سال دیگر زندگی کنند.

برای مردان 55 تا 69 ساله توصیه می شود که خودشان تصمیم بگیرند که آزمایش آنتی ژن مخصوص پروستات (PSA) را انجام دهند یا خیر.

ابزارهای تشخیص

اگر تصمیم بگیرید که غربالگری سرطان پروستات انتخاب خوبی برای شماست، پزشک احتمالاً یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد سابقه سلامتی شما صحبت می کند. همچنین یک یا چند آزمایش انجام می دهند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه دیجیتال مقعد (DRE): در این روش، پزشک یک انگشت دارای دستکش را برای بررسی پروستات داخل رکتوم قرار می دهد. در صورت وجود توده های سخت روی غده پروستات که ممکن است تومور باشند، می توانند آن را احساس کنند.
• آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): این آزمایش خون میزان PSA شما را که یک پروتئین تولید شده توسط پروستات است، تشخیص می دهد.
• بیوپسی پروستات: ممکن است پزشک برای تایید تشخیص سرطان پروستات، نمونه برداری انجام دهد. برای بیوپسی، بخش کوچکی از غده پروستات برای معاینه برداشته می شود.
• سایر آزمایشات: همچنین ممکن است پزشک MRI، سی تی اسکن یا اسکن استخوان تجویز کند.

پزشک نتایج این آزمایشات را به شما شرح می دهد و برای مراحل باشد توصیه هایی می کند.

آزمایش PSA

آزمایش خون PSA میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات را در خون بررسی می کند. اگر سطح آن بالا باشد، می تواند به معنای ابتلا به سرطان پروستات باشد.

با این حال، دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است مقدار زیادی PSA در خون وجود داشته باشد، بنابراین نتایج آزمایش می تواند منجر به تشخیص نادرست و درمان غیرضروری شود.

پس از صحبت با پزشک، به مردان 55 تا 69 ساله توصیه می شود که آزمایش PSA انجام دهند.

با این حال، آزمایش PSA در موارد خاص، مانند مردان در معرض خطر سرطان پروستات، مناسب است. همچنین، اگر قبلاً مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده اید، این آزمایش برای مرحله بندی یا درجه بندی سرطان استفاده می شود.

قبل از انجام آزمایش خون PSA، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آن صحبت کنید.

نمره گلیسون

اگر نمونه برداری از پروستات انجام داده باشید، یک نمره گلیسون دریافت خواهید کرد. از این نمره برای طبقه بندی سلولهای سرطانی پروستات استفاده می شود. درجه به این معنی است که سلولهای غیرطبیعی چقدر سرطانی هستند و رشد آنها تا چه اندازه تهاجمی است.

نمره گلیسون کمتر از شش به این معنی است که سلول های شما علائم سرطان را نشان نمی دهند، بنابراین خطر شما کم است. اگر نمره شما هفت یا بیشتر باشد، پزشک احتمالاً نمره و سطح PSA شما را ارزیابی می کند تا سلول ها را ارزیابی کند.

به عنوان مثال، نمره گلیسون 7، با سطح PSA بین 10 تا 20 نانوگرم در میلی لیتر، به این معنی است که سلول های سرطانی شناسایی شده اند - اما سرطان احتمالاً غیرتهاجمی است و سلولهای آن رشد کندی دارند.

نمره گلیسون 8 یا بالاتر، با سطح PSA بیشتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر، نشان دهنده یک تومور پیشرفته تر است. این بدان معناست که خطر ابتلا به سرطان تهاجمی بیشتر است.

مراحل سرطان پروستات

پزشک احتمالاً از نتایج آزمایش PSA و نمره گلیسون برای تعیین مرحله سرطان پروستات استفاده خواهد کرد. مرحله نشان می دهد که سرطان چقدر پیشرفته است. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا درمان شما را برنامه ریزی کند.

ابزار دیگری که در مرحله بندی سرطان پروستات استفاده می شود، سیستم مرحله بندی TMN است؛ مانند بسیاری از انواع دیگر سرطان، سرطان پروستات با استفاده از این سیستم بر اساس موارد زیر مرحله بندی می شود:

• اندازه یا وسعت تومور
• تعداد غدد لنفاوی درگیر
• سرطان به بخش ها یا اندامهای دیگر گسترش یافته است یا خیر

مراحل سرطان پروستات از 1 تا 4 است. این بیماری در مرحله 4 پیشرفته ترین حالت است.

درمان سرطان پروستات

پزشک با توجه به سن، وضعیت سلامتی و مرحله سرطان یک برنامه درمانی مناسب برای شما تدوین می کند.

اگر سرطان غیرتهاجمی باشد، ممکن است پزشک انتظار و مراقبت را که نظارت فعال نیز نامیده می شود، توصیه کند. این بدان معناست که درمان را به تأخیر می اندازید اما برای کنترل سرطان جلسه معاینه منظم با پزشک برگزار می کنید.

انواع تهاجمی سرطان ممکن است با روش های دیگری مانند موارد زیر درمان شود:

• عمل جراحي
• رادیوتراپی
• کرایوتراپی
• هورمون درمانی
• شیمی درمانی
• جراحی استریوتاکتیک
• ایمونوتراپی

اگر سرطان بسیار تهاجمی باشد و متاستاز پیدا کرده باشد، احتمال گسترش آن به استخوان ها زیاد است. در متاستازهای استخوانی، ممکن است علاوه بر روش های فوق، از روش های درمانی دیگری نیز استفاده می شود.

پروستاتکتومی

پروستاتکتومی نوعی عمل جراحی است که طی آن بخشی یا کل غده پروستات شما برداشته می شود. اگر به سرطان پروستات مبتلا باشید که به خارج از پروستات گسترش نیافته باشد، پزشک ممکن است پروستاتکتومی رادیکال را توصیه کند. با این روش، کل غده پروستات برداشته می شود.

پروستاتکتومی رادیکال انواع مختلفی دارد. بعضی از آنها به شکل باز انجام می شود، به این معنی که شکاف بزرگتری در زیر شکم ایجاد می شود. روش دیگر لاپاراسکوپی است، به این معنی که چندین شکاف کوچک در شکم ایجاد می شود.

میزان بقای سرطان پروستات

اگر سرطان پروستات زود تشخیص داده شود و از محا تومور اصلی گسترش نیافته باشد، چشم انداز آینده معمولاً خوب است. تشخیص و درمان به موقع کلید اصلی رسیدن به نتیجه مطلوب است. اگر فکر می کنید علائم سرطان پروستات دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

با این حال، اگر سرطان پیشرفت کند و به خارج از پروستات گسترش یابد، این امر بر چشم انداز شما تأثیر می گذارد.

پیشگیری از سرطان پروستات

عوامل خطر خاصی برای سرطان پروستات مانند سن وجود دارد که نمی توانید آنها را کنترل کنید. با این حال، موارد دیگری وجود دارد که می توانید کنترل کنید و از سرطان پروستات پیشگیری کنید.

به عنوان مثال، ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد، زیرا تحقیقات نشان داده است که سیگار خطر ابتلا را افزایش می دهد. رژیم غذایی مناسب و ورزش نیز فاکتورهای مهمی هستند که می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را تحت تأثیر قرار دهند.

رژیم غذایی

برخی از غذاها ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنند، از جمله:

• گوجه فرنگی
• سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی و کلم پیچ
• ماهی
• سویا
• روغنهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3، مانند روغن زیتون

شواهد همچنین نشان می دهد که برخی از غذاها ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند، مانند:

• شیر و محصولات لبنی
• چربی اشباع که در محصولات حیوانی یافت می شود
• گوشت قرمز
• گوشت گریل شده

ورزش

ورزش می تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات و مرگ در اثر سرطان پروستات کمک کند.

ورزش همچنین می تواند به کاهش وزن کمک کند. تحقیقات نشان داده است که چاقی یکی از عوامل خطر سرطان پروستات است. با تأیید پزشک، در بیشتر روزهای هفته 30 دقیقه ورزش کنید.

مراجعه به پزشک

سرطان پروستات با افزایش سن در همه مردان خطرناک است، اما اگر زود تشخیص داده شود و درمان شود، به طور کلی چشم انداز بسیار خوبی ایجاد می شود؛ بنابراین با افزایش سن، حتماً درمورد میزان ریسک ابتلای خود با پزشک صحبت کنید.

اگر علائمی دارید که فکر می کنید سرطان پروستات است، سریعاً با پزشک صحبت کنید؛ و حتی اگر علائمی ندارید، برای کاهش خطر، یک سبک زندگی سالم را در نظر بگیرید.

رژیم غذایی غنی از سبزیجات و ماهی و عاری از لبنیات پرچرب و گوشت قرمز همراه با یک برنامه ورزشی که توسط پزشک تأیید شده باشد، می تواند به شما در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کند و همچنین سلامت شما را به صورت کلی تقویت کند.

منبع