6 نکته برای پیشگیری از زخم بستر برای بیماران بستری
سالمندان با انواع مشکلات سلامتی، از وخامت وضعیت جسمانی تا زوال شناختی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. عوامل ایجاد این مشکلات هم برای هر فردی متفاوت است. اما تقریبا همه سالمندان در معرض ابتلا به زخم‌های فشاری هستند. به همین خاطر، در این مقاله وب‌سایت آسوده‌یار، شش راه مطمئن برای جلوگیری از زخم بستر در سالمندان و به‌طور کلی پیشگیری از زخم بستر برای همه بیماران را مرور می‌کنیم.
1. برای جلوگیری از زخم بستر در سالمندان حرکتشان بدهید
اولین توصیه این است که نگذارید سالمند یا بیماری که از او مراقبت می‌کنید، برای مدت طولانی در یک وضعیت بماند. حتما سالمند تحت‌مراقبت را در طول روز، مدام جابه‌جا کنید.
در صورت لزوم از ویلچر استفاده کنید، اما صندلی‌هایی که تکیه‌گاه یا بالشتک‌های نرمی دارند هم برای نشستن سالمندان بسیار مناسب هستند.
زخم‌های فشاری در استخوان دنبالچه، لگن، شانه‌ها یا پاشنه‌ها، به‌خاطر نشستن طولانی روی ویلچر ایجاد می‌شوند. بنابراین انجام طیف وسیعی از حرکت‌های ورزشی اهمیت زیادی دارد.
حرکت‌های ورزشی و افزایش دامنه حرکتی، گردش خون را در بدن انسان تقویت می‌کند. گردش خون هم به پیشگیری از زخم بستر کمک می‌کند.
البته منظور از افزایش دامنه حرکتی، فقط این نیست که سالمند را از روی تخت بلند کرده، و روی ویلچر بنشانید. حرکت‌های ورزشی مناسبی را با راهنمایی پزشک و فیزیوتراپ طراحی کنید.
2. برای پیشگیری از زخم بستر پوست بیمار را بررسی کنید
اگر از بیمار یا سالمندی مراقبت می‌کنید که مدام دراز کشیده یا نشسته، حتما سطح پوستش را بررسی کنید تا در صورت وجود علائم زخم بستر، آن را به‌موقع تشخیص بدهید. زخم‌های فشاری ممکن است در کمتر از چند ساعت ایجاد شوند!
این زخم‌ها درجه‌های مختلفی دارند. برای نمونه، اگر خودتان هنگام رانندگی بیش از یک یا دو ساعت، دچار درد باسن شده باشید، یعنی زخم فشاری درجه یک را تجربه کرده‌اید.
اما در این حالت، توانایی شما در حرکت، این امکان را می‌دهد که درد را به‌موقع تشخیص داده، و برای پیشگیری از زخم بستر شدیدتر، وضعیت خود را تغییر بدهید.
پس اگر از سالمندی مراقبت می‌کنید، هنگام مراقبت‌های روزانه، دوش گرفتن یا سایر معاینه‌ها، حتما پوست او را هم بررسی کنید تا علائم زخم فشاری را در صورت وجود تشخیص بدهید.
توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده هرگونه علامت یا نکته مشکوکی، علاوه بر اقدامات پیشگیرانه، یادداشت‌برداری و مستندسازی هم انجام بدهید تا در صورت لزوم، به آن‌ها مراجعه کرده، یا برای پزشک بازگو کنید.
3. از تشک طبی برای پیشگیری از زخم بستر استفاده کنید
بسته به نیاز هر بیمار یا سالمندی، ممکن است برای کاهش فشار وارد بر قسمت‌های حساس بدن، به تخت‌های مخصوص، تشک‌های آبی یا بادی، روکش‌های مخصوص و بالشتکی نیاز باشد.
این اقلام و تجهیزات را می‌توانید از فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی یا داروخانه‌ها تهیه کنید. اما پیش از هر اقدامی، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید وسیله موردنظر، مناسب بیمارتان است.
برای نمونه، بالش‌های مموری فوم عالی هستند، اما اگر همیشه در یک موقعیت قرار داشته باشند، فایده چندانی ندارند.
زیرنشیمنی‌های نرم و هوشمند هم برای جلوگیری از زخم بستر در سالمندان مفید هستند. البته همچنان تغییر موقعیت و جابه‌جایی او را نباید پشت گوش بیندازید.
بعضی تخت‌های جدید هستند که قابلیت چرخش خودکار دارند. اما حتی چنین سیستم‌هایی هم وضعیت فرد را به‌طور کامل تغییر نمی‌دهند. پس بهتر است تغییر وضعیت را خودتان، به‌صورت دستی انجام بدهید.
4. برای جلوگیری از زخم بستر، پوست را تمیز و خشک نگه دارید
بی‌اختیاری ادرار جزو شایع‌ترین عوامل مرتبط با زخم‌های فشاری است. اگر ادرار در تماس با پوست بماند، اسیدها و آنزیم‌های موجود در آن سریع‌تر از حد معمول شروع به تخریب پوست می‌کنند.
اگر فرد بیمار یا سالمند، توانایی محدودی برای تغییر موقعیت خود داشته باشد، بی‌اختیاری ادرار یا حتی تعریق زیاد، باعث می‌شود سریع‌تر دچار زخم بستر بشود.
اگر ناحیه موردنظر قرمز شده، ممکن است نشانه این باشد که سالمند دچار زخم فشاری درجه یک شده است. در چنین مواقعی، فرض را بر این قرار بدهید که آن ناحیه تحت فشارهای شدیدتری است.
با مشورت پزشک، می‌توانید از پمادها، کرم‌ها و ژل‌های مخصوص برای جلوگیری از زخم بستر در سالمندان یا پیشگیری از زخم بستر در هر فرد دیگری استفاده کنید.
نکته بسیار مهم اینکه استفاده از داروهای موضعی، نباید باعث شود تغییر موقعیت و حرکت مداوم فرد را فراموش کنید! جابه‌جایی مداوم برای جلوگیری از بدتر شدن زخم بستر ضروری است.
5. برای جلوگیری از زخم بستر در سالمندان به رژیم غذایی دقت کنید
سالمندان باید رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشند. بهینه‌سازی وضعیت تغذیه سالمندانی که احتمال ابتلا به زخم بستر دارند، مهم‌تر است.
برای سالمندان یا سایر بیمارانی که دچار اختلالات متابولیک مانند دیابت هستند، رژیم غذایی سالم می‌تواند نقش بسیار مؤثری در پیشگیری و درمان زخم‌های فشاری داشته باشد.
مصرف ویتامین و مواد معدنی، و به‌ویژه پروتئین برای پیشگیری از زخم بستر مفید است. پس با مشورت پزشک، رژیم غذایی مناسبی برای سالمندان و بیماران در معرض زخم بستر در نظر بگیرید.
نکته مهم دیگر اینکه کنترل قند خون، ترک سیگار و کاهش وزن هم تأثیر بسیار خوبی روی جلوگیری از زخم بستر در سالمندان و درمان آن می‌گذارند.
6. شرایط بهداشتی مزمن را برای پیشگیری از زخم بستر کنترل کنید
شرایط بهداشتی مزمن هم جزو عوامل ریسک ابتلا به زخم بستر هستند. هر وضعیتی که روی عملکرد سیستم قلبی عروقی تأثیر بگذارد، ممکن است به افزایش احتمال ابتلا به زخم‌های فشاری منجر شود.
برای نمونه، این موارد را مدنظر قرار بدهید:
- نظارت بر مصرف مایعات در مبتلایان به نارسایی قلبی،
- حفظ محدودیت‌های غذایی برای سالمندان مبتلا به بیماری کلیوی،
- و جلوگیری از تضعیف گردش خون بر اثر تداخل دارویی.
جمع‌بندی
سالمندان در معرض مشکلات سلامتی فراوانی هستند. یکی از این مشکلات در آن‌هایی که سن‌وسال بالایی دارند، زخم بستر است. اگر ناحیه خاصی از بدن برای مدت طولانی تحت‌فشار قرار گرفته و یک‌پارچگی پوست از بین برود، زخم فشاری ایجاد می‌شود.
در این مقاله آسوده‌یار، شش راه جلوگیری از زخم بستر در سالمندان را با شما در میان گذاشتیم. اگر به اطلاعات بیشتری درباره پیشگیری از زخم بستر یا درمان آن در منزل نیاز دارید، سایر مطالب این بلاگ را مطالعه کنید. متخصصان مرکز خدمات درمان در منزل آسوده یار هم مثل همیشه، پاسخگوی پرسش‌های شما هستند.
منابع:
relias.com