زخم بستر بر اثر آسیب به بافت‌های نرمی ایجاد می‌شود که تحت‌فشار هستند. به همین خاطر زخم بستر لگن و باسن بین بیماران یا سالمندانی که توان حرکت ندارند، رایج است. البته این زخم‌ها درجه‌های مختلفی دارند، و بنابر تشخیص حرفه‌ای درجه زخم، درمان‌های متفاوتی هم برایشان تجویز می‌شود. در این مقاله آسوده‌یار، راهنمای درمان زخم بستر در قسمت‌های باسن و لگن را با شما به اشتراک می‌گذاریم.
علائم زخم بستر لگن و باسن چه هستند؟
زخم بستر (Bedsore) یا زخم فشاری، بر اثر آسیب به بافت‌های نرم بدن، به‌خاطر فشار همراه خراشیدگی و سایش در بلندمدت ایجاد می‌شود.
قرمز شدن پوست، اولین نشانه بروز زخم بستر لگن و باسن است. این زخم به‌طور معمول در قسمت‌هایی ایجاد می‌شود که تحت فشار بیشتری هستند.
زخم بستر را می‌توان بر اساس شدت آن، به چهار مرحله تقسیم کرد. درمانش هم به شدت و عمق زخم بستگی دارد. همه راه‌های درمانی، برای همه زخم‌ها مناسب نیستند.
بنابر آماری، متأسفانه بیش از 55درصد ساکنان خانه‌های سالمندان، طی شش هفته از شروع زخم بستر، جان خود را از دست می‌دهند! علاوه بر این، ساکنان خانه‌های سالمندان که دچار آسیب‌های عفونی شده‌اند، حدود 75درصد نرخ مرگ‌ومیر دارند.
علل زخم بستر لگن و باسن چه هستند؟
دلایل متعددی برای ایجاد زخم فشاری در ناحیه لگن و باسن وجود دارند. اگر بیمار یا سالمندی کم‌تحرک شده و به هر دلیلی، مدت طولانی در حالت خوابیده یا نشسته بماند، دچار زخم بستر می‌شود.
زخم بستر بیشتر در آن قسمت‌هایی به وجود می‌آید که با سطوح سفت در تماس هستند. پشت، لگن، باسن، آرنج و پاشنه، بیشتر از سایر نقاط بدن در معرض این وضعیت دردناک قرار دارند. اگر فشار مذکور برای مدتی طولانی باقی بماند، عروق خونی هم ممکن است آسیب ببینند.
رطوبت زیاد پوست هم که بر اثر تعریق زیاد یا بی‌اختیاری پیش می‌آید، باعث افزایش فشار شده، محیط مناسبی برای رشد میکروب‌ها ایجاد کرده و به زخم و عفونت منجر می‌شود.
نکته قابل‌توجه اینکه زخم بستر بیشتر در افراد بالای 64 سال رخ می‌دهد. پوست این افراد نازک‌تر است و بیشتر از دیگران در معرض آسیب قرار دارد. احتمال ابتلای کسانی که از قبل مشکلات ریوی، کلیوی و گردش خون دارند هم بیشتر است.
علاوه بر این‌ها، افراد سیگاری، دیابتی‌ها، آن‌هایی که سوءتغذیه دارند، و کسانی که ناتوانی در کنترل ادرار و مدفوع دارند هم در معرض ابتلا به زخم بستر لگن و باسن هستند.
درمان زخم بستر لگن و باسن چیست؟
قبل از درمان، به پیشگیری فکر کنید. بهترین راه پیشگیری از زخم بستر لگن و باسن تغییر حالت خوابیدن یا نشستن بیمار است.
فردی که وظیفه مراقبت از بیمار یا سالمند را برعهده دارد، باید او را مدام جابه‌جا کند تا فشار کمتری روی نقطه مشخصی از بدنش ایجاد شود.
توصیه می‌شود کسی را که دراز کشیده، هر یک تا دو ساعت جابه‌جا کنید. اگر بیمار یا سالمند موردنظر روی ویلچر نشسته، هر 15 دقیقه یک‌بار وضعیتش را عوض کنید.
البته باید مراقب جابه‌جایی هم باشید. چون کشیده شدن پوست روی ملحفه، ممکن است خودش باعث سایش و ایجاد زخم بستر شود. پس این کار را با دقت و به‌آرامی انجام بدهید.
در قدم بعدی، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drug) هم برای درمان زخم بستر تجویز میشوند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (Ibuprofen) و ناپروکسن سدیم (Naproxen Sodium)، البتهاب و درد بیمار را کاهش داده، و جلوی لخته شدن خون در ناحیه زخم را می‌گیرند.
این داروها گاهی به‌صورت خوراکی و گاهی موضعی تجویز میشوند. مصرف آن‌ها قبل یا بعد از جابه‌جایی بیمار و مراقبت از زخم بسیار مفید است.
جمع‌بندی
زخم بستر لگن و باسن بر اساس شدت و عمق زخم‌ها درجه‌بندی می‌شود. زخم بستر درجه یک، خفیف‌ترین نوع است که با کمی رسیدگی، برطرف می‌شود. زخم بستر درجه چهار هم خطرناک‌ترین وضعیت این زخم به حساب می‌آید.
اگر در جست‌وجوی خدمات حرفه‌ای هستید، مرکز آسوده یار، انواع خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی، مانند مراقبت و پرستاری در منزل، ویزیت پزشک در منزل، فیزیوتراپی، کاردرمانی و بسیاری خدمات تخصصی دیگر را با یک تماس با شماره تلفن 02137873000 در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهد.
منابع:
mayoclinic.org
ncbi.nlm.nih.gov