سونوگرافی کاروتید چیست؟ سونوگرافی کاروتید یک عمل ایمن و بدون درد است که از امواج صوتی برای بررسی جریان خون در شریان های کاروتید استفاده می کند. دو شریان کاروتید در هر طرف گردن قرار دارند. آنها خون را از قلب به مغز می رسانند.
سونوگرافی کاروتید انسداد یا تنگ شدن شریان های کاروتید که می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد بررسی می کند. نتایج سونوگرافی کاروتید می تواند به پزشک کمک کند تا درمانی را برای کاهش خطر سکته مغزی تجویز کند.
چرا سونوگرافی کاروتید
سونوگرافی کاروتید برای آزمایش تنگی شریان های کاروتید انجام می شود که خطر سکته را افزایش می دهد.
شریان های کاروتید معمولاً با تجمع پلاک متشکل از چربی، کلسترول، کلسیم و سایر موادی که در جریان خون در گردش هستند، باریک می شوند. تشخیص و درمان به موقع باریک شدن شریان کاروتید می تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
در صورت وقوع حملات ایسکمی گذرا (TIA) یا انواع خاصی از سکته، پزشک سونوگرافی کاروتید را توصیه می کند و در صورت داشتن شرایط پزشکی که خطر سکته مغزی را افزایش می دهد نیز ممکن است سونوگرافی کاروتید را تجویز کند، از جمله:
- فشار خون بالا
- دیابت
- کلسترول بالا
- سابقه خانوادگی سکته مغزی یا بیماری قلبی
- وقوع حمله ایسکمی گذرا (TIA) یا سکته مغزی در مدت اخیر
- صدای غیر طبیعی در شریان های کاروتید که توسط پزشک با استفاده از گوشی پزشکی تشخیص داده شده است
- بیماری عروق کرونر
برای غربالگری عروق خونی باریک یا مسدود شده در سایر نواحی بدن، ممکن است به آزمایش‌های دیگری نیاز داشته باشید، از جمله:
- سونوگرافی شکم. ممکن است سونوگرافی شکم برای بررسی شرایطی که بر رگ های خونی یا اندام های ناحیه شکم تأثیر می گذارد انجام شود.
- تست شاخص پایی بازویی. این آزمایش فشار خون بین مچ پا و بازوی شما را اندازه گیری و مقایسه می کند. این آزمایش کاهش یا مسدود شدن جریان خون در پاهای شما را نشان می دهد.
- تست استرس قلب. این آزمایش نشان می دهد که قلب در هنگام استرس، مانند هنگام ورزش چطور عمل می کند. نتایج می تواند نشان دهنده جریان خون ضعیف به قلب باشد.
پزشک همچنین ممکن است آزمایش های تصویربرداری را برای تشخیص بیماری عروق کرونر تجویز کند.
سایر کاربردهای سونوگرافی کاروتید
پزشک ممکن است سونوگرافی کاروتید را برای موارد زیر تجویز کند:
- بررسی جریان خون از طریق شریان پس از جراحی برای برداشتن پلاک (اندارترکتومی کاروتید)
- بررسی وضعیت قرار دادن و اثربخشی استنت، یک لوله توری که برای بهبود جریان خون از طریق شریان استفاده می شود.
- یافتن مجموعه ای از خون لخته شده (هماتوم) که ممکن است از جریان خون جلوگیری کند
- شناسایی سایر ناهنجاری های شریان کاروتید که ممکن است جریان خون را مختل کنند
نحوه آماده شدن برای سونوگرافی کاروتید
برای آماده شدن برای سونوگرافی کاروتید می توانید مراحل زیر را انجام دهید:
- روز قبل از سونوگرافی کاروتید جهت تایید زمان دقیق با مرکز تماس بگیرید.
- یک پیراهن راحت بدون یقه یا یقه باز بپوشید.
- از گردنبند یا گوشواره استفاده نکنید.
به غیر از مواردی که پزشک یا مرکز رادیولوژی دستورالعمل های خاصی را ارائه دهد، نیازی به انجام هیچ گونه آمادگی دیگری ندارید.
آنچه باید انتظار داشته باشید
نحوه انجام
سونوگرافیست عمل را با یک دستگاه کوچک دستی به نام پروب انجام می دهد. پروب امواج صوتی را ساطع می‌کند و با برگشت امواج از بافت‌ها، اندام‌ها و سلول‌های خونی، پژواک را ضبط می‌کند.
یک کامپیوتر امواج صوتی پژواک شده را به یک تصویر زنده روی مانیتور تبدیل می کند. رادیولوژیست ممکن است از سونوگرافی داپلر استفاده کند که جریان خون را در شریان ها نشان می دهد. در سونوگرافی داپلر، سرعت جریان خون به یک نمودار تبدیل می شود.
سونوگرافی کاروتید معمولاً حدود 30 دقیقه طول می کشد.
در طول سونوگرافی
احتمالاً در طول سونوگرافی به پشت دراز خواهید کشید. سونوگرافیست ممکن است سر شما را برای دسترسی بهتر کنار گردن قرار دهد.
متخصص سونوگرافی یک ژل گرم را روی پوست در بالای محل هر شریان کاروتید اعمال می کند. ژل به انتقال امواج اولتراسوند کمک می کند. سپس سونوگرافیست به آرامی پروب را روی کنار گردن فشار می دهد.
در طول عمل نباید هیچ گونه ناراحتی احساس کنید. اگر درد داشتید باطلاع دهید.
نتایج
پزشک متخصص تصویربرداری (رادیولوژیست) نتایج آزمایش را بررسی می کند، سپس گزارشی را برای دکتری که آزمایش را تجویز کرده است آماده می کند که ممکن است پزشک خانواده، پزشک متخصص در زمینه بیماری های قلب و عروق خونی (کاردیولوژیست) یا یک پزشک متخصص در زمینه بیماری های مغز و سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب) باشد.
رادیولوژیست همچنین ممکن است بلافاصله پس از عمل، نتایج آزمایش را با شما در میان بگذارد.
دکتری که آزمایش را تجویز کرده است به شما توضیح می دهد که سونوگرافی کاروتید چه چیزی را نشان داد و چه معنایی برای شما دارد.
اگر آزمایش نشان دهد که شما در معرض خطر سکته مغزی هستید، پزشک ممکن است بسته به شدت انسداد در شریان‌ها، درمان‌های زیر را توصیه کند:
- از یک رژیم غذایی سالم شامل میوه ها، سبزیجات و نان و غلات سبوس دار استفاده کنید و چربی اشباع شده را محدود کنید
- به طور منظم ورزش کنید
- وزن مناسب خود را حفظ کنید
- سیگار نکشید و از دود دست دوم اجتناب کنید.
- از داروهایی برای کاهش کلسترول و فشار خون استفاده کنید.
- برای جلوگیری از لخته شدن خون از دارو استفاده کنید.
- عمل جراحی برای برداشتن پلاک شریان کاروتید (آندارترکتومی کاروتید) انجام دهید.
- عمل جراحی برای باز کردن و حمایت از شریان های کاروتید (آنژیوپلاستی کاروتید و استنت گذاری) انجام دهید.
اگر پزشک سونوگرافی کاروتید را به عنوان فالوآپ یک عمل جراحی تجویز کرده باشد، می‌تواند توضیح دهد که آیا درمان مؤثر است و آیا به درمان یا معاینات بعدی نیاز دارید یا خیر.
آزمایش های اضافی
اگر نتایج نامشخص باشد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری دیگری را تجویز کند، از جمله:
- سی تی آنژیوگرافی (CTA). سی تی آنژیوگرافی از سری اشعه ایکس برای تولید تصاویر دقیق از رگ های خونی بدن استفاده می کند. پزشک ممکن است برای برجسته کردن شریان‌های کاروتید، رنگ به ورید تزریق کند.
- ام آر آی. ام آر آی از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از بافت های نرم بدن استفاده می کند. آنژیوگرافی ام آر آی همچنین ممکن است برای مشاهده بهتر عروق خونی انجام شود.
منبع